hospitalis

hospitalis
hospĭtālis, e, adj. [hospes], of or relating to a guest or host, hospitable, xenios, xenikos.
I.
Lit.
A.
Adj. (class.):

illam ipsam sedem hospitalem, in quam erit deductus, publicam populi Romani esse dicet,

Cic. Agr. 2, 17, 46:

deversorium,

Liv. 21, 63 fin.:

cubiculum,

guest-chamber, id. 1, 58:

beneficia,

id. 2, 14 fin.:

aves,

set before a guest, Varr. R. R. 3, 2, 3; cf.:

cena Augusti,

Plin. 33, 4, 24, § 83:

umbra,

Hor. C. 2, 3, 10:

tessera,

which guests gave to the host, Plaut. Poen. 5, 2, 87 sq.; cf. ib. 5, 1, 25:

Juppiter,

the patron of hospitality, Cic. Deiot. 6, 18; id. Fin. 3, 20, 66; id. Q. Fr. 2, 12, 3 al.; cf.

deus,

Plaut. Poen. 5, 1, 25:

non dubitavit illud insigne Penatium hospitaliumque deorum ex hospitali mensa tollere,

Cic. Verr. 2, 4, 22, § 48: fulmina, of Jupiter hospitalis, Sen. Q. N. 2, 49:

caedes,

the murder of a guest, Liv. 25, 18, 7:

TABVLA,

i. e. a municipal decree for the reception of a guest, Inscr. Grut. 456, 1:

Theophrastus scribit, Cimonem Athenis etiam in suos curiales Laciadas hospitalem fuisse,

Cic. Off. 2, 18, 64; cf.:

homo qui semper hospitalissimus amicissimusque nostrorum hominum existimatus esset (shortly before: cum suae partes essent hospitum recipiendorum),

id. Verr. 2, 1, 26, § 65:

tua illa Venus,

id. Cael. 21, 52:

tibi hospitale pectus,

Hor. Epod. 17, 49:

nihil hospitalius mari (Campaniae): hospitalem hostem appellare,

Liv. 25, 18, 8:

hinc illi nobiles portus Cajeta, Misenus, etc.,

Flor. 1, 16:

appulsus litorum,

Plin. 2, 46, 45, § 118.—
B.
Subst.
1.
hospĭtālis, is, m., a guest: injuriae potestatum in hospitales ad visendum venientium, Hipponenses in necem ejus (delphini) compulerunt, Plin. 9, 8, 8, § 26.—
2.
hospĭtālia, ium, n.
a.
Apartments for guests, guest-chambers, Vitr. 6, 10.—
b.
On the stage, the two entrances on the right and left for strangers, Vitr. 5, 7.—
c.
(Sc. jura.) The dues of hospitality, Liv. 42, 24 fin.
II.
Transf., of things: ut in Fucino lacu invectus amnis, in Lario Addua, etc.... in Lemanno Rhodanus: hic trans Alpes superiores in Italia multorum milium transitu hospitales suas tantum nec largiores quam intulere aquas evehentes, foreign, i. e. that flow through without mingling, Plin. 2, 103, 106, § 224; 17, 10, 14, § 69. —Hence, adv.: hospĭtālĭter, hospitably, as a guest:

invitati hospitaliter per domos,

Liv. 1, 9, 9:

vocare (opp. hostiliter),

id. 6, 26, 3:

excipere aliquem,

Curt. 7, 6 med.:

ingredi ad deos Penates,

Just. 8, 3.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • Hospitālis — Hospitālis, s. Hospes …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Hospitális — HOSPITÁLIS, is, ein Beynamen des Jupiters und einerley mit Xenius; welches daher nachzusehen …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • Filia hospitalis — Die filia hospitalis (neu lat. „Gastwirtstochter“) war ein stehender Ausdruck der Studentensprache vom 18. bis ins 20. Jahrhundert hinein und bezeichnete im engeren Sinne die Tochter des Hauses, wo man als Student wohnte oder den Mittagstisch… …   Deutsch Wikipedia

  • Miconia hospitalis —   Miconia hospitalis Estado de conservación …   Wikipedia Español

  • Filia hospitalis —   [lateinisch filia »Tochter« und hospitalis »gastfreundlich«] die, /...liae. ..les, veraltend bildungssprachlich scherzhaft für: Tochter der Wirtsleute eines Studenten. * * * Fi|lia hos|pi|ta|lis, die; , ...iae ...les [...i̯ɛ ...|e:s; aus lat.… …   Universal-Lexikon

  • Capella hospitalis — Ansicht von Südwesten Die Capella hospitalis ist die ehemalige Krankenhauskapelle des Klinikums Mitte in Bielefeld. Sie wurde 1899 erbaut und 2002 restauriert, der Innenraum wurde 2003 zu einem Raum der Stille umgestaltet. Geschichte Die Kapelle… …   Deutsch Wikipedia

  • HOSPITALARIUS seu HOSPITALIS — HOSPITALARIUS, seu HOSPITALIS Graecis Η῾γουμενιάρχης, dictusest, ὁ εἰς ὑποδοχην` τεταγμένος τῶ εἰς τὸ ἡγουμένιον καταλυόντων ξένων, cui cura Monachici hospitii commissa. Aimoin, de Miracul. S. Benedicti c. 3. Leutherius Monachus habitus,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MENSA Hospitalis — vide infra Peregrinus, it. Xenia …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Filia hospitalis — Fi|lia hos|pi|ta|lis die; , ...ae ...les [...e ...le:s] <aus lat. filia »Tochter« u. hospitalis »gastfreundlich«> (scherzh.) Tochter der Wirtsleute des Studenten …   Das große Fremdwörterbuch

  • Kommerslied — Ein Studentenlied ist ein Lied, das traditionell hauptsächlich oder ausschließlich von Studenten bei studentischen Freizeitveranstaltungen – manchmal mit Instrumentalbegleitung – gemeinschaftlich gesungen wurde und wird. Obwohl Textspuren von… …   Deutsch Wikipedia

  • Mitternachtsschrei — Ein Studentenlied ist ein Lied, das traditionell hauptsächlich oder ausschließlich von Studenten bei studentischen Freizeitveranstaltungen – manchmal mit Instrumentalbegleitung – gemeinschaftlich gesungen wurde und wird. Obwohl Textspuren von… …   Deutsch Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”